REXNE Û RÊXNE


Rexne, ji bo kêmasîyeke bê sererastkirin bi şêwaz û rêbazên çêker ramanên xwe bilêvkirin e.Rêxne: Ji bo tişteke piraniya wê baş bes hineke kêmasiyên wê yên biçûk heyîn, wekî tu başiya wî kar û kiryarî neyî, ji roxandinê re piştlêvkirina gû û paşê ji devê xwe rijandina rêxê ye.

Cudahiya di navbera wan herdu têgehan de qasî şewqeya “^” li serê tîpa “e” yê ye!

Wey Dinyayê (Helbest)

WEY DINYAYÊ


Wey dinyayê wey dinyayê

Pûçê ji kesê re nemayê

Heçî hate mal radayê

Dema barkir ar berdayê

 

Wey dinyayê tu pir xweş î

Ranawestî her dimeş î

Gelek jarî hind tamxweşî

Ji emrî re hespê reş î

 

Wey dinyayê gelek pîr î

Hatin û çûn gelek mîrî

Hinek kenîn hinek girî

Dîsa tifala l’ber şîr î

 

Emrê ciwan lehî rabû

Xem li piştê tev siwar bû

Tam lê nema ez jê sarbû

Kalîşk tehil nav hinar bû


Wey dinyayê hayê hayê

War jî kon xwe  vedayê

Dike gazî hewar nayê

Ew jî diçe li ber bayê

 

23.08.2022/WAN


Alfabeya Kurdî ya Kevin

 Alfabeya Masî Soratî yek ji alfabeyên kevnareye ku ji aliyê kurdan ve hatiye bikaranîn. Ev alfabe xwediyê 37 tîpan bû. Ibn Wehşiye di berhema xwe ya bi navê Şûq el-mistiham fî me'irifet rimûz el-aqlam (bi îngilîzî An Explanation of Ancient Alphabets and Hieroglyphics) de ku di sala 241ê koçî / 855ê zayînî de ji bo Evdilmelîkê Merwannivîsiye, dibêje: 

Alfabeya Masî Soratî (ji pirtûka Ibn Wehşiye)

Ne pirs e, çêtir e!

(Bîranîna Mamoseya Hêja Gulistan)


 Silav mamoste War.

Saxiya canê te,hima ji adetê ez ê bibêjim başim

Tu çawayî ?

Ez jî ne kêmî! cenabê we baş im.

Ji çemê xem, kul û mijûlahîyên dinê re aş im

Lê nizanim li kû û çawe vereşim

Min got heye Xwedê keyfê ji mamostê bidoşim

Lê dinêrim di ber wê de ez gelek haş im

War BOTAN

21.06.2022/Serhed

BI ZIMANÊ KURDÎ #CejnaZimaneKurdiPirozbe


 













BI ZIMANÊ KURDÎ


Ne tenê roja cejnê bîranîn

Divê her kêlîyê bê karanîn

Raxe ser çokan, ji bo xwezanîn

Jiyan bike bi zimanê kurdî


Bi axive bi xwerûtî û herk

Bi perwerdeyê bikelîne zerk

Ziman pîroz e, her tim bike erk

Jiyan bike bi zimanê kurdî


Hest bi zimanê dayîkê nerm e

Pêjin bi kurdî, dil pelê germ e

Nezanîn li ba me gelek şerm e

Jiyan bike bi zimanê kurdî


Gelekan giyan ji bo bexşandin

Pêlavên xwe li çolan qetandin

Xewnên şevan de ziman hewandin

Jiyan bike bi zimanê kurdî


Dildar digot, îman û niştiman

Dem pêl e, dixeniqe ev ziman

War dîn bo ji ber xemên bêxeman

Jiyan bike bi zimanê kurdî


War BOTAN

16.05.2022


Pênaseya çand û teknolojiyê(Gotar)

 

Nîşe: Ev nivîs 01.07.2021 de di Rojnameya Xwebûnê de bi heman wêneyî hatiye weşandin.
(https://xwebun.org/penaseya-cand-u-teknolojiye/)

 Dema çand tê pênasekirin, pênaseya wê hema bêje ji al û qalê jiyanê digire nava xwe. Lewra pênaseya çand û jiyanê gelek nêzî hev in. Her wisa ger her afirînerî parçeyek ji teknolojiyê jî be, têgeha teknolojiyê jî ne gelek dûrî çandê ye. Her berhema çandî an bandor ji afirandina teknolojiyê girtiye an jî bandor li afirandina teknolojiyê kiriye. Di pêşketina mirov û mirovahiyê de dîroka çand û teknolojiyê di heman çemî de herikîne. Herka wan ya hevrêtiyê ji ya tenêtiyê coştir û xurtir bûye. Carinan pêlên çandê rê li ber teknolojiyeke nû, carinan jî pêlên teknolojiyê rê li ber çandeke nû vekiriye. Bes di aliyê wendakirin, bişaftin û tunekirinê de teknolojiyê serî ji çandê standiye.

Erê em dizî dizanin, Ka em daberiz binasîn-Gotar





    Ji bilî Akp û 2-3 şirîkên wê, hema bêje hemû partî ji bo neheqîya li HDPê tê kirin, gazindan dikin û her tiştî dike stûyê Erdogan û Akpê de. Lê rojek ji rojan ne ji bo parlementerên-vîna gelê Kurd yên hatîn girtin, ne ji bo MYK û hevserokên wê yên hatîn girtin, ne ji bo şaredarîyên hatîn jêstandin, û ne ji bo hezaran endamên wê yên di zindanan de tişteke mecîd nekirîne. Ew jî mîna dewlet û hêzên Ewropa ji sekn û helwesta “em bi fikar dişopînin” pêşdetir naçin. Gelek caran li hember evqas zilmê wê jî nakin. Heya ji destê wan hatîye bûne şirîkê pelixandin û perçiqandina her tiştê HDPê.

    Armanca vê lehîstok û durûtîyê; di mejîyê xwe yê qirêj de dibêjin dê HDP bê girtin û dê hilbijêrên Hdpê hilbijartina bê de dengê xwe bidin me ye.

Mihemed Şêxo-JÎYANAME (1948 − 9 Adar 1989)

JÎYANA MİHEMED ŞÊXO

    Hunermendê kurd ê navdar Mihemed Şêxo di sala 1948’an de li Başûrê Rojavayê welat, li gundê Gîrbanîna Qamişloyê tê dinê. Navê wî yê rastî Mihemed Salih Şêxmûs e. Di zarokatiya wî de malbata wî koçberî dibe û li gundê Xecokê bi cîh dibe. Li vir mirêbetiyê dike. Şêxo mezinê yanzdeh bira ye.

    Di sala 1959´an de dest bi xwendinê dike, lê sê sal şûnda dest ji dibistanê ber didê. Di salên xwe yê dibistanê da Mihemed Şêxo gelek hunermendên kurd nas dike. Ji bandora wan nêzikî muzîkê dibe û di sala 1969’an de dest bi dengbêjîtiyê dike.

    Ew salên xwe yên di navbera 1969 û 1972’yan li Lubnanê ji bo xizmeta hunerê xerc dike û li Bêrûtê du sal dersên muzîkê distînê. Di sala 1972’an de bi hinek hevalên ji xwe rê bi navê Koma Serkeftin komek mûzîkê saz dike.

BÊJE JIN JÎYAN AZADÎ (Helbest)

 

Jin bi xwe jîyan e

Stûna li binê ban e

Her roj roja jinan e

Bêje jin jîyan azadî

 

Bo jîyaneke pak û nû

Sincî û li dijî kevnerû

Bilore û biqêre her ro

Bêje jin jîyan azadî


Bo jîna civaka gengaz

Xwenas jîr û serfiraz

Bi nivîs, hewar û awaz

Bêje jin jîyan azadî

Bîranîna 8 Adarê/Birçîmayîna Min

 Sala 2016 an jî 17 bû. Dîsa şaredarî ketîbû destê qeyûman. Sazîyên civakî hatin girtin. Dest ji meş, daxûyanî an jî mîtingan berdin, çar mirovan nedikarî bên ba hev. Hema bêje her roj ser malinan de digirtin û hin xebatkar, endamên an jî welatîyên bêguneh digirtin bin çavan. Tirseke giştî ketîbû nava civakê.

Wê heftîyê hevalên xebatkar tim mijûl bûn. Roj ji bo rêxistinkirina jinan a ji bo tevlîkirina mîtînga 8 Adarê Roja Jinên Kedkar ên Cîhanê ji beyanî heya mexreb dixebitîn. Dema dihatin mal jî îca xebatê wê rojê dinirxandin û bernameyên roja din çêdikirin. Ber re jî reng û dirûtina fîstanên xwe yên wê rojê li xwe bikin bi hev re parve dikirin. Xifşêxanê jî heya mexreb amadekarîya hatina hevalên xwe yên jin dikir ku xwarineke xweş, germ û bi dilê wan bide wan dikir û ava serşoyê her tim amade û germ bû. Xêra wan me jî têr serê xwe dişoşt. Helbet xenîya me ya xarinê jî bo.

Her roja 8 Adarê nêzîktir dibû kelecana wan zêdetir û xwarin xweştir bû. Me mêrên(!) malê digot, xwezi heyvê carekê 8 Adarê ba, çi xweş e. Axirî bi wî awayî roja mezin hate ber derî û êdî kirasfistan û awayê gulîbadana her kesê aşkere bû. Şeva dawîyê êdî gêşedan û rêkûpêkîya nava qada pîrozkirinê hatin niqaşkirin û herkesê peyvira xwe girt, dê kî li kû be û çi bike. Her wisa biryarên dema tişteke awarte çêbe an jî êrîş çêbe dê çi çawe bikin jî girtin.

Ger hûn bipirsin hûn mêrên(!) malê li kû bûn û di çi astê de tevlî van xebatan dibûn? Xanî 2 mezel û mitfaq bû. Piştî hevalên jin zêde bûn em zelam ajotin mezela piştê a biçûk û sar. Carinan jimar gelek zêde bibûya, em diman bênivîn jî. Min gelek caran betenî pêçaye û kirîye bin serê xwe ve û nivîstîme ji ber nebûna balingiyan. Lê hey ji tirsa hey jî ji hestên welatparêzîyê, me dengê xwe nedikir, heya dikarim ser navê xwe bêjim, ji ber min xebata wan pîroz didît, ez gelek hestîyar dibûm. Lewra herkesê nediwêra di wê heyamê de xebateke wisa bikira. Weke din jî dema me kengê hewl dabe em xwe tevlî bikin û alîkarîyê bidin wan, gotina"heval ev xebateke özgün e/xweser e" weke şimika pîrika min ya binî dar li nava devê me diket û me xwe dida paş.